Wielokrotnie pisaliśmy na naszym forum o nieszczęśliwym piśmie z 2009 r. byłego głównego inspektora pracy Tadeusza Jana Zająca, stawiającego „na głowie” cały system inspekcji pracy w Polsce i jego doniosłych skutkach, zarówno dla działalności organów PIP, jak i dla zdezorientowanych (a być może nawet wprowadzonych w błąd) takich gremiów jak Rada Ochrony Pracy czy też Komisje Sejmowe.

W naszych publikacjach przypominaliśmy już niejeden raz stanowisko Rady Ochrony Pracy z dnia 23.02.2006r.  w sprawie oceny funkcjonowania przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, stwierdzające m.in., że do organów kontroli Państwowej Inspekcji Pracy zgodnie z art. 80 ust. 2 pkt 1, art. 82 ust. 1 oraz art.83 ust. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, nie mają zastosowania przepisy dotyczące: przeprowadzania kontroli w obecności kontrolowanego lub osoby przez niego upoważnionej, zakazu równoczesnego podejmowania więcej niż jednej kontroli przedsiębiorcy; ograniczania czasu trwania kontroli, ze względu na przepisy Konwencji Nr 81 MOP dotyczącej inspekcji pracy.

Poruszając temat Konwencji Nr 81 na łamach naszej strony internetowej wielokrotnie informowaliśmy również, iż aktualnym jest stanowisko  Rządu RP z dnia 29.04.2010r. (pismo znak: DSPA-140-23(4)/10), zgodnie z którym wyłączenia kontroli wykonywanej przez Państwową Inspekcję Pracy z ograniczeń w zakresie procedur kontrolnych określonych w rozdziale 5 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej odnoszą się do wszystkich sektorów działalności gospodarczej, a w zakresie podmiotowym do wszystkich pracodawców oraz innych podmiotów, na rzecz których jest świadczona praca przez osoby fizyczne.

Przypomnijmy, iż owe prawo w swojej istocie powielaczowe prawo, przyjęte do stosowania w PIP pozbawiło ochrony gwarantowanej przez procedury Konwencji Nr 81 MOP ogromną grupę pracowników, zatrudnionych w sferze szeroko rozumianych usług. A kuriozalny ten stan ten trwa aż do dnia dzisiejszego.

Jednym z koronnych argumentów wskazujących na wadliwość tej interpretacji zakresu przedmiotowego Konwencji Nr 81 MOP jest stanowisko tejże samej Międzynarodowej Organizacji Pracy (ILO), wyartykułowane w będącym standardem podręczniku: Wolfgang von Richthofen: Labour Inspection: A guide to the profession. Geneva, ILO, 2002. Dokument ten wydany został w 2004 r. w języku polskim przez Państwową Inspekcję Pracy jako „Inspekcja pracy . Przewodnik po profesji”. ……

Otóż czytamy w nim, iż Protokół z roku 1995 do Konwencji dotyczącej inspekcji pracy z roku 1947 (nr 81) rozszerza stosowanie przepisów Konwencji na wszystkie rodzaje działalności w sektorze usług niekomercyjnych, to znaczy na kategorie zakładów pracy, które nie są uważane za przemysłowe lub handlowe. Wynika stąd bezspornie, że Konwencja Nr 81 MOP, ratyfikowana przez Polskę obejmuje wszelkie rodzaje działalności komercyjnej, w tym również usługi. Richthofen wylicza przy tym przykładowe dziedziny owych usług „pozahandlowych”: administracje publiczną, wojsko, policję i inne służby bezpieczeństwa, edukację, usługi zdrowotne, itd. Nikomu więc nie powinno sprawiać trudności rozróżnienie pomiędzy usługami handlowymi (komercyjnymi) – które podlegają Konwencji, a usługami pozahandlowymi (niekomercyjnymi), które podlegają Konwencji, ale po ratyfikowaniu protokołu z 1995 r.

Sam Protokół z 1995 r. do Konwencji dotyczącej inspekcji pracy z 1947 r. (nr 81) w swojej preambule brzmi:

Konferencja Ogólna MOP. Zwołana do Genewy […] 6 czerwca 1995 r. na swej 82 sesji. Biorąc pod uwagę wszelkie ryzyka, na jakie mogą być narażeni pracownicy sektora usług pozahandlowych , jak również konieczność zapewnienia, że ten sektor będzie podlegał takiemu samemu systemowi inspekcji pracy jak w Konwencji Nr 81 […] lub systemowi równie skutecznemu i niezależnemu, […] przyjmuje […] niniejszy Protokół

Artykuł 1.

Każdy Członek ratyfikujący niniejszy Protokół rozszerzy zakres stosowania postanowień Konwencji nr 81 dotyczącej inspekcji pracy […] na działalność w sektorze usług pozahandlowych.

Tak więc nie jest prawdą, iż aby uznać, że Konwencja Nr 81 MOP obejmowała usługi takie jak fryzjer, szewc czy kosmetyczka albo całe gałęzie takie jak transport, komunikacja, hotelarstwo, naprawy – w Rzeczypospolitej Polskiej ratyfikowany powinien być protokół z 1995 r.

Konwencja ta we wszystkich ww. sytuacjach bezwzględnie obowiązuje. I Państwowa Inspekcja Pracy ten prosty fakt w końcu uznać musi.

—

Na marginesie jedynie po raz kolejny wskazujemy, iż:

• W żadnej ujawnionej europejskiej inspekcji pracy nie stosuje się tak kuriozalnej, jak w Polsce praktyki dobrowolnego ograniczania zakresu uprawnień organu kontrolnego inspekcji pracy   w odniesieniu do szeroko rozumianych usług.
• Doktryna wprowadzona przez byłego głównego inspektora pracy jest sprzeczna z autentyczną wykładnią Konwencji Nr 81 dokonaną przez Międzynarodową Organizację Pracy.

W następnej publikacji naszych czytelników zapoznamy z kolejnymi, świeżymi, tym razem aż dwoma wyrokami sądów administracyjnych, z których wynika, iż inspektorzy pracy PIP nie są uprawnieni do kontroli działalności gospodarczej – co jeszcze dobitniej potwierdza formułowane przez nasze Stowarzyszenie tezy i wielokrotnie formułowane postulaty.

PS. Tekst ten dedykujemy PT. Posłom i Posłankom Komisji Sejmowych, deliberujących nad koniecznością nowelizacji ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, a także na „dobry początek” członkom Rady Ochrony Pracy nowej kadencji.

do pobrania – Wolfgang von Richthofen: Labour Inspection: A guide to the profession. Geneva, ILO, 2002.