Od jakiegoś już czasu trwają prace parlamentarne nad budżetem państwa na 2017 r., których elementem będzie również uchwalenie budżetu Państwowej Inspekcji Pracy.  Oczywiście, jak przez ostatnie 4 lata, tak i w tym roku z uwagą śledzimy przebieg zdarzeń i starać się będziemy pozytywnie wspierać starania czynione w tej materii  zarówno przez kierownictwo urzędu, jak i przez bardziej lub mniej zaprzyjaźnionych  posłów i senatorów. Nie chcieliśmy zapeszać, więc o budżecie PIP zaczynamy informować później niż czyniliśmy to w poprzednich latach.

—

W rządowym projekcie ustawy budżetowej na 2017 r. (druk sejmowy 881), w części 12, dział 751, rozdział 75101 (plan wydatków PIP) – ujęto zaproponowaną przez głównego inspektora pracy kwotę 332 790 tys. zł. W odniesieniu do poprzedniego roku budżetowego w którym było to 314 249 tys. zł. – jest to więc kwota o 18 541 tys. zł wyższa. Przy czym na wydatki bieżące jednostki budżetowej – a więc m.in. na wynagrodzenia osobowe – przewidziano z tego kwotę 314 245 tys. zł. (w roku poprzednim łącznie z rozdziałem budżetu 75195 – 293 902 tys. zł). ….

Zapraszam uprzejmie na zebranie naukowe Katedry Prawa Pracy i Polityki Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego, które odbędzie się dnia 24 października 2016 roku, w budynku Wydziału Prawa i Administracji UJ przy ul. Grodzkiej 53 w pokoju nr 6 o godz. 17.00  z referatem  Inspektora Tadeusza Nycza „Propozycja nowelizacji art.23 kodeksu pracy”

Kierownik Katedry Pracy i Polityki Społecznej
Prof. dr hab. Krzysztof Baran

Od ponad trzech lat Stowarzyszenie Inspektorów Pracy Rzeczypospolitej Polskiej włącza się aktywnie w społeczną inicjatywę ukierunkowaną na stworzenie w Polsce ram prawnych ochrony sygnalistów (whistleblowerów).

Pod auspicjami Fundacji im. Stefana Batorego i Instytutu Spraw Publicznych trwają prace nad założeniami ustawy o ochronie sygnalistów. Do idei tej udaje się powoli przekonywać kolejne środowiska. W wyniku ostatniego spotkania roboczego w inicjatywę włączyła się jedna z reprezentatywnych organizacji związkowych – Forum Związków Zawodowych.

link – http://www.solidarnosc80.org.pl/blog/wspopraca-fzz-z-fundacja-batorego-81.html

…

Sondaż ten przeprowadziliśmy na naszej stronie internetowej w okresie 01.09.2016r. – 30.09.2016r. Tym razem głosy rozłożyły się w proporcji 2:1. Aż 60,1% osób biorących udział w sondażu opowiedziało się za tym, że skargi i wnioski o kontrolę związane z mobbingiem PIP powinna odsyłać do adresatów z pouczeniem o konieczności uprzedniego rozstrzygnięcia sprawy przez sąd, a 39,9 % respondentów nie zgodziło się z tą propozycją.

Na temat mobbingu i dyskryminacji w kontekście uprawnień i praktyki kontrolnej Państwowej Inspekcji Pracy pisaliśmy na stronie internetowej SIPRP wielokrotnie. Cytowaliśmy także oficjalne stanowiska artykułowane przez przedstawicieli PIP np., na posiedzeniu Rady Ochrony Pracy. …..

Na gruncie dyskusji o metodach walki z tzw. umowami śmieciowymi i zgłaszanych przez różne gremia propozycji zmian  w Kodeksie Pracy – pozwalamy sobie zwrócić ponownie uwagę P.T. Czytelników i Decydentów na  zapomniany zupełnie zapis ustawy z dnia 15 czerwca 2012 r.  o skutkach powierzania wykonywania pracy cudzoziemcom  przebywającym wbrew przepisom na terytorium RP (Dz.U.2012 poz. 769), która to jednym krótkim artykułem wprowadza w polski system prawa pracy prawdziwą, ale jak na razie praktycznie nie dostrzeganą rewolucję.  Otóż art. 4.2 tej ustawy stanowi:

• W przypadku powierzenia wykonywania pracy cudzoziemcowi na podstawie stosunku pracy, przy dochodzeniu zaległego wynagrodzenia i związanych z nim świadczeń, domniemywa się istnienie stosunku pracy przez okres 3 miesięcy, chy­ba że pracodawca lub cudzoziemiec dowiodą innego okresu zatrudnienia.
• Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio w przypadku wydawania orzeczenia  o istnieniu stosunku pracy.

Jest to więc kolejny funkcjonujący w polskich przepisach prawa pracy mechanizm, wprowadzający zasadę domniemania istnienia stanu prawnego i przerzucający ciężar dowodu na pracodawcę. ……

Niestety, wszystko na to wskazuje, że nierozwiązany konflikt w OIP w Bydgoszczy wpływa realnie i bardzo niekorzystnie na postrzeganie Państwowej Inspekcji Pracy także na forum Sejmu. Na ostatnim (5.09.2016 r.) posiedzeniu połączonych komisji sejmowych tj. Komisji do Spraw Kontroli Państwowej oraz Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, na którym obecni byli m.in. Główny Inspektor Pracy, Wiceminister Rodziny Pracy i Polityki Społecznej, Przewodniczący Rady Ochrony Pracy, Dyrektor Generalny Najwyższej Izby Kontroli – można było usłyszeć jednoznaczną i dosadną ocenę sytuacji w Bydgoszczy dokonaną ex cathedra przez poseł Ewę Kozanecką (PiS), koreferenta sprawozdania Głównego Inspektora Pracy z działalności PIP za 2015r.

Pani poseł swoje obszerne i generalnie bardzo korzystne dla PIP wystąpienie rozpoczęła od nawiązania do  poruszającej całe inspektorskie środowisko sytuacji mówiąc: ……

Czytelnicy naszej strony internetowej raczą wybaczyć tytułowy cytat oparty na znanym wszystkim obywatelom (przynajmniej tym w poważnym wieku) wierszyku. Otóż Rzecznik Praw Obywatelskich dr Adam Bodnar wystąpił do wicepremiera Mateusza Morawieckiego o pilne wydanie przepisu regulującego zagadnienia bezpieczeństwa i higieny pracy przy obsłudze żurawi – i usunięcie luki prawnej,  stwarzającej wg RPO istotne zagrożenie dla życia i zdrowia pracowników.

Warto przy tej okazji podkreślić, a co niektórym zwolennikom swobody działalności gospodarczej przypomnieć, że prawo pracownika do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy jest prawem zagwarantowanym w art. 66 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. I tego obywatelskiego prawa nie można kupić ani sprzedać. Zresztą, zgodnie tym przepisem, prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przysługuje każdemu w Rzeczypospolitej Polskiej, nie tylko pracownikowi.  ……

Jak informowaliśmy już na naszej stronie internetowej, jakiś czas temu do konsultacji  społecznych trafił  rządowy projekt ustawy o  zmianie ustawy o związkach zawodowych oraz niektórych innych ustaw.  Najwięcej kontrowersji wzbudził pomysł, aby inspektorom pracy PIP przyznać uprawnienie do weryfikacji liczebności organizacji związkowych – rzecz zresztą bardzo ważna np. dla stwierdzenia reprezentatywności organizacji związkowej i jej uprawnień w sferze zbiorowego prawa pracy.

Być może niektórym wydawało się, że  to kolejny wielki zaszczyt dla skromnej instytucji kontrolnej. Ale tak naprawdę, dla PIP – najbardziej obciążonej zadaniami inspekcji pracy w Europie – było by to zadanie niewykonalne. Pominąwszy taki drobiazg jak niezależność i autonomia związków zawodowych.

Krytycznie o tym pomyśle  wypowiedziało się  wiele środowisk, w tym oczywiście Stowarzyszenie Inspektorów Pracy Rzeczypospolitej Polskiej – kierując do „czynników decyzyjnych” stosowne pisma. Krytyczne stanowisko wyraził także główny inspektor pracy.

No i na szczęście viribus unitis jakoś się udało. Nowy-nowy rządowy projekt z dnia 2 sierpnia 2016 r. ustawy o  zmianie ustawy o związkach zawodowych i zmianie innych ustaw, skierowany właśnie do konsultacji społecznych  – omawianego kontrowersyjnego zapisu już nie zawiera…..

Od około dwu miesięcy w jednostkach organizacyjnych Państwowej Inspekcji Pracy, zgodnie z poleceniem głównego inspektora pracy  prowadzi się intensywne testy systemu do elektronicznego obiegu dokumentów (SEOD).

Elektroniczny i póki co  teoretyczny obieg istnieje równolegle do funkcjonującego dotychczas obiegu papierowego. Testy obejmują obieg wszystkich spraw ze znacznym wyłączeniem dokumentacji kontroli przeprowadzanej przez inspektorów pracy. System wmusza jednak aktywne zaangażowanie się weń inspektorów pracy jako osób sprawy te prowadzących.  Póki co, inspektorom pracy obsługa spraw w obiegu elektronicznym zajmuje znacznie więcej czasu niż w formie tradycyjnej – papierowej. Dodajmy, czasu spędzonego „za biurkiem”, którego tym samym nie są w stanie przeznaczyć na realizację czynności kontrolno-nadzorczych „w terenie”. Wygląda również na to, że w dalszych etapach wdrażania systemu także około 200 najbardziej doświadczonych pracowników merytorycznych – nadinspektorów pracy zmuszonych zostanie przez system do praktycznego zaprzestania prowadzenia czynności kontrolnych,  gdyż to oni realizując dotychczasowe funkcje inspektora i koordynatora działań inspektorów w określonym obszarze   (co może kojarzyć się głownie z funkcją lidera, czy też mentora)  – przejmą dodatkowo pracochłonną funkcję oddziału kancelarii.

Na szczęście są to na razie testy, co prawda angażujące znaczne zasoby organizacji, i głównym ich celem jest wykazanie mocnych i słabych punktów tego systemu. Dodajmy, systemu opracowanego za poważne środki budżetowe i czekającego na wdrożenie przez okres dłuższy niż wielomiesięczny.

Wydaje się, że podstawowym mankamentem nowego systemu  obiegu dokumentów, jest jego niedostosowanie do specyfiki pracy inspektora pracy, czyli do pracy „w terenie” w oderwaniu od biura i obsługi kancelaryjnej. Rodzi się więc pytanie, czy to SEOD powinien zostać dostosowany do specyfiki funkcjonowania inspekcji pracy w Polsce, czy inspekcja pracy musi się diametralnie zmienić, aby uczynić zadość założeniom stworzonego według własnej (miejmy nadzieję) specyfikacji oprogramowania. …

Instytut Spraw Publicznych zaprasza na debatę z udziałem czołowych znawców Unii Europejskiej: Danuty Hübner (Parlament Europejski), Marka Cichockiego (Centrum Europejskie Natolin), Janisa Emmanuilidisa (European Policy Centre). …..

Do uzgodnień oraz konsultacji publicznych trafił projekt (z 4 lipca 2016 r.) ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania administracyjnego oraz niektórych innych ustaw, autorstwa Ministra Rozwoju.

Przedłożony projekt zawiera propozycje licznych zmian w prawie administracyjnym, dlatego też pozwalamy sobie zasygnalizować jedynie te być może najbardziej istotne. Osoby zainteresowane bardziej szczegółowymi informacjami zapraszamy do zapoznania się z projektem oraz uzasadnieniem, które zostały zamieszczone na końcu niniejszej publikacji.

Zgodnie z art. 12 ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy „w postępowaniu przed organami Państwowej Inspekcji Pracy w sprawach nieuregulowanych w ustawie bądź przepisach wydanych na jej podstawie albo w przepisach szczególnych stosuje się przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 Kodeks postępowania administracyjnego”, – tak więc zmiany w KPA dotyczą także Państwowej Inspekcji Pracy. …..

W opinii Stowarzyszenia Inspektorów Pracy Rzeczypospolitej Polskiej, wyrażanej już na naszej stronie internetowej –  aktualnie obowiązująca ustawa o Państwowej Inspekcji Pracy rozwiązania takiego nie wyklucza.

Plusem było by lepsze dopasowanie czasu prowadzenia przez inspektorów pracy PIP kontroli  do realiów funkcjonowania większości pracodawców. Obecnie tylko nikły ułamek kontroli przeprowadzanych jest po godz. 15.00/16.00. Tak więc spoza kontroli i nadzoru inspekcji w Polsce „wymykają się” systematycznie „godziny szczytu” funkcjonowania  większości przedsiębiorców. Zupełnie wyjątkowo przeprowadzane są także kontrole w nocy, w soboty i niedziele czy w święta. Ostatnią akcję kontrolną wykonywania pracy w  handlu w święto – przeprowadziliśmy 8 (sic!) lat temu.

Mówimy więc o prostym rozwiązaniu – jednak „bezinwestycyjnie” zwiększającym skuteczność działania organów kontrolnych i umożliwiającym objęcie nadzorem ogromnej rzeszy osób pracujących po godzinie 16.00.  Powszechne obecnie jest rozpoczynanie pracy o 9.00-10.00,  i jej kończenie 17.00-18.00. Syreny fabryczne oznajmiające początek i koniec „szychty”  o 6.00 czy 7.00 rano – to obrazek nawet nie z przeszłej, ale zaprzeszłej epoki. A system pracy urzędu – wywodzi się ciągle tak jakby właśnie stamtąd. …….

Jakby to nie zabrzmiało, na kilka dni Polska, a szczególnie Kraków stał się znaczącym miejscem na globie. Z ponad 180 krajów przybyły do nas grupy uśmiechniętych, przyjaznych, młodych ludzi. Okazuje się że nie  istnieją  bariery językowe czy kulturowe. Tylu wyrazów sympatii i wzajemnej życzliwość Kraków chyba jeszcze nie doświadczył. Gościć będziemy Papieża Franciszka z przesłaniem do młodych ludzi całego świata.

Przesłaniem Bożego Miłosierdzia – przesłaniem bardzo konkretnym, kierowanym do wszystkich, niezależnie od wieku, zarówno do jednostek jak i do społeczeństwa. Również my, inspektorzy pracy, pełniący ważną służbę społeczną, w dużej części na rzecz słabych, wyzyskiwanych i pokrzywdzonych – w przesłaniu XXXI ŚDM znajdziemy wiele wskazówek, którymi powinniśmy się kierować także w życiu zawodowym……..

Na naszej stronie internetowej wielokrotnie pisaliśmy o trwającym jak się wydaje bez końca procesie nakładania przez ustawodawcę na Państwową Inspekcję Pracy – jak by nie patrzeć instytucję kontroli prawa pracy i legalności zatrudnienia – coraz to nowych zadań, i to zadań coraz to bardziej odległych od misji działania inspekcji pracy w innych krajach europejskich.

Dwa niedawne, omawiane poniżej wystąpienia generalne Rzecznika Praw Obywatelskich takich nowych zadań oczywiście na Państwową Inspekcję Pracy nie nakładają, ale niewątpliwie skłaniać powinny do refleksji nad niezbadanymi, być może, wyrokami ustawodawcy.

—

W wystąpieniu do Głównego Inspektora Pracy w sprawie uchylania się od płacenia alimentów (sygnatura: V.7100.5.2016) z dnia 27.04.2016 r. Rzecznik Praw Obywatelskich oraz Rzecznik Praw Dziecka zwrócili uwagę na problem ukrywania przez pracodawców dochodów wypłacanych pracownikom zobowiązanym do płacenia alimentów. …….

Minęła właśnie połowa roku, roku bardzo ważnego we współczesnej historii Państwowej Inspekcji Pracy. Nastąpiła wszak zupełna zmiana otoczenia politycznego inspekcji,  zmiana władzy wewnątrz instytucji, można na nowo zdefiniować priorytety i podstawowe zadania PIP. Widać już pierwsze, pozytywne efekty podjętych przez nowego głównego inspektora pracy działań.

Wydaje się, że Państwowa Inspekcja Pracy powoli powstaje z kolan, a w końcu w świecie polityki uzyskaliśmy rzeczywiste, a nie tylko werbalne i koniunkturalne wsparcie. Droga przed nami jednak wciąż daleka i czyha na niej wiele niespodzianek i niebezpieczeństw. Może ta „półrocznica” to dobry pretekst do postawienia sobie (na nowo) kilku podstawowych pytań.  Na przykład jaki ma być docelowy model funkcjonowania inspekcji, i co  na drodze do tego celu  udało się już osiągnąć.

Oczywistym jest już, iż zupełnie nieprzystający do złożonej rzeczywistości jest forsowany przez wiele ostatnich lat i kolejnych szefów PIP model „inspektora uniwersalnego”, to jest takiego, co zajmie się konstrukcją maszyny, promieniowaniem elektromagnetycznym, robotnikami na rusztowaniu, ale policzy też należny ekwiwalent za urlop czy wysokość składki na ubezpieczenie społeczne. A w międzyczasie przeprowadzi konkurs rysunkowy dla dziatwy w wiejskiej szkole, złapie kilku Wietnamczyków nielegalnie wykonujących pracę i w dodatku ku ogólnemu zachwytowi oprowadzi wycieczkę zagraniczną z zaprzyjaźnionej inspekcji. Aha, i „sprzeda” to tzw. mediom. ………

 Głosowanie odbywało się  w okresie  28.06-10.07.2016 r. i zakończone zostało przed rozpoczęciem meczu finałowego EURO 2016. Głosy oddane na poszczególne zespoły rozłożyły się następująco: Francja (20,8%), Walia (0%), Niemcy (24,1%), Polska (34,5%), Belgia (3,4%), Włochy (6,9%), Portugalia (6,9%), Islandia (3,4%).

Najwięcej głosów oddano na drużynę z Polski, następnie na drużynę z Niemiec, co piąty uczestnik starając się wytypować zwycięzcę wskazał na gospodarza zakończonych mistrzostw – aktualnego wicemistrza Europy. Jedynie co czternasty uczestnik tego  sondażu z wyprzedzeniem wskazał trafnie faktycznego zwycięzcę turnieju i aktualnego mistrza Europy – drużynę z Portugalii, która (jak pamiętamy) po dogrywce, w serii rzutów karnych wyeliminowała z turnieju drużynę biało-czerwonych. Tyle samo osób do tytułu mistrza Europy typowało drużynę z Italii. Na 6 miejscu w sondażu uplasowały się ex aequo  Belgia oraz Islandia, a żaden z uczestników naszej zabawy nie oddał głosu na Walię.

W tym miejscu pragniemy wyrazić serdeczne podziękowania wszystkim uczestnikom  EURO 2016, a szczególnie narodowej reprezentacji z białymi orłami na koszulkach za dostarczenie nam – kibicom wielu emocji w czasie oglądania meczów z ich udziałem w zakończonym turnieju piłkarskim i chcemy życzyć nam wszystkim, by okazji takich nie zabrakło także w przyszłości.

Jak już pisaliśmy wcześniej (patrz: komunikat na stronie SIPRP z dnia 21.06.2016 r.), po zebraniu opinii środowiska inspektorów pracy, a także po dokonaniu uzgodnień z przedstawicielami Głównego Inspektoratu Pracy – do Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Rozwoju p. Tadeusza Kościńskiego skierowaliśmy opinię do projektu  rozporządzenia Ministra Rozwoju zmieniającego  rozporządzenie  w sprawie bhp podczas eksploatacji maszyn i innych urządzeń technicznych do robót ziemnych, budowlanych i drogowych.

Zaznaczamy, iż uczestniczyliśmy aktywnie w konsultacjach prowadzonych przez Ministerstwo, w roboczym spotkaniu uczestniczył silny i zjednoczony  zespół w składzie wiceprezes SIPRP kol. Zbigniew Sagański oraz gł. specjalista w GIP kol. Mirosława Kamińska. Zaprezentowaliśmy wspólne stanowisko, które częściowo zostało uwzględnione w kolejnej wersji załącznika do projektu rozporządzenia.

Nasza opinia do aktualnej wersji rozporządzenia jest pozytywna, aczkolwiek podtrzymujemy w nim trzy ważne – naszym zdaniem – uwagi…….